Notities (1) Het vrouwelijk zijn
In India begonnen in de 7e eeuw na {onze jaartelling} mystieke teksten, de tantra’s, het idee van Shakti bekend te maken: rauwe, vrouwelijke energie, de oerkracht zonder welke de goden (vooral Shiva) niet konden functioneren. Een van de tantra’s stelt dat “vrouwen de goddelijkheid zijn; vrouwen zijn de levensadem”. Voor nagenoeg de eerste keer sinds de vestiging van Indo-Europese, op mannen gerichte vereringen, wordt de suprematie van de vrouwelijke godheid bevestigd.
Volgens de tantrische zienswijze komt Shakti voort uit de centrale, universele kracht, de Grote Macht, die wordt omschreven als Mahalaki, de Grote Kali. Ze is de houdster van de kosmos, waaronder de goden. Een schildering toont Shiva zittend op haar schedel, Vishnu aan haar borsten en Brahma aan haar vulva. In aanvulling op het geloof dat de godin de essentiële, universele energie is die de mannelijke godheden activeert en beschermt, beschrijven veel tantra’s de godin ook als Mahavidya, Grote Wijsheid.
Vrouwen zijn Shakti steeds meer gaan zien als een positieve en krachtige vrouwelijke kracht om te bezitten en te evenaren. De beroemdst beelden van Shakti, waarin ze voornamelijk wordt belichaamd door Kali, zijn die van seksuele suprematie. Ze verschijnt met haar voeten op de borst van Shiva, haar man, tijdens haar dans van vernietiging, of ze berijdt zijn lichaam in seksuele extase. Het heilige geschrift Kalika Purana staat boordevol fantastische verhalen over Kali’s seksuele gevechten met haar partner. Het getuigt van haar plezier in erotische spelletjes en haar vastbeslotenheid daarbij haar eigen wil door te zetten. Haar vulva, haar yoni, wordt door haar volgelingen vereerd als de Grote Schoot (baarmoeder).
Uit: De Godin, Shahrukh Husain, 2002
Shakrukh Husain is psychotherapeute, folkoriste en verteller en woont in Engeland.
In deze tekst wordt helder en zonder twijfel de godin gezien en erkend als de eerste, de schepper, Zij die voorafgaat aan alle dingen. Zij is. Zij was voor alle dingen en zij zal na alle dingen zijn. Zij is de Alpha en de Omega, de eerste en de laatste, het Alles en het Niets, en dat tegelijk. God is vervat in Godin, hij is haar zoon, haar minnaar, haar echtgenoot. Alle leven komt via haar yoni, uit haar baarmoeder en alle leven keert terug naar moeder Aarde, onze baarmoeder, om opnieuw geboren te worden.
Lida van de Water
witte Maria, zwanger van leven: Shakti, de Levenskracht!
Notities ( 2)
In Keuze uit de gedichten 1950-1984 van Adrienne Rich (uitgegeven door Feministische Uitgeverij Sara) staat een intrigerend gedicht. Als antwoord heb ik een eigen gedicht geschreven. Ik wil dit graag delen met jullie. Hieronder volgt eerst het gedicht van Rich, daarna mijn eigen gedicht.
Nauwkeurigheid
Op zoek naar de woestijnheks, de shaman-vrouw
Vergeet de archetypen, vergeet het donkere en
versteende profiel, onderzoek de wolken niet
samengepakt aan de horizoan, violet en groen,
voor haar beeltenis, jaag
de pasklare abstractie niet na, tuur niet naar symbolen.
Zo lang als je haar zonder gezicht wilt, zonder geur
of stem, zo lang als zij niet hurkt
om te pissen of zich te krabben zo lang
als zij niet snurkt onder haar deken
of grijnst wanneer zij ‘s morgens vroeg
de steenkoude maalsteen grijpt
zo lang als zij niet haar eigen merkwaardige
gezicht heeft, met lichte wallen onder de ogen of met een streep
topaas lichtend in het zwarte
van een oog, zo lang als zij niet hinkt
zo lang als je probeert haar betekenis te versimpelen
zo lang als zij alleen maar macht symboliseert
wordt zij hulpeloos en conventioneel gehouden
haar ware kracht teruggevlucht, verder het verleden in
kunnen wij haar niet aanraken of benoemen
en de mond gesnoerd door wie haar nodig hebben
verstikt zij in onuitsprekelijke eenzaamheid
Adrienne Rich
Ik noem je naam
Nauwkeurig of niet
volgens wetenschappelijke normen verantwoord
passend binnen gangbaar denken kloppend in groepsvernauwend denken
ik noem je naam
Onuitgesproken onuitsprekelijk onbestaanbaar onverstaanbaar
noem ik je naam
aarzelend, zoekend, direct, zeker, gepassioneerd
ik noem je bij je naam
Nadenkend zonder erbij na te denken noem ik jou
zingend dansend trommelend schrijvend
ik noem je naam in vele vormen
noem ik jou
heks tovernares shamanka priesteres
vrouw moeder godin
ik noem je naam
koningin soeverein
noem ik jou
maagd minnares moeder oude vrouw
ik noem je bij je naam
Om zo je ware kracht te noemen
je uit het verleden naar nu te halen
opdat je spreekt
en wij niet langer eenzaam zijn
Aleidis
Ik heb dit gedicht geschreven tijdens een Schrijfcirkel die ik begeleid. Het is een samengebalde reactie van één kort moment, van wat het bij me opriep. Hoe zou jij reageren of antwoorden? Zou jij een gedicht of een handpalm, een overpeinzing willen schrijven op dit gedicht van Adrienne Rich?
De helende schrijfcirkels die ik geef, zijn er voor jou: het gaat niet om schrijfervaring of dat je goed kunt schrijven,maar om het plezier en de behoefte om je te uiten in schrijven. Het zal je verbazen hoeveel ruimte het je geeft, hoeveel ballast je los hebt gelaten als je je pen neerlegt.....
Lida van de Water
Notities (3)
Vrouwencirkels, ceremonies van het Wiel van het Leven en sacred female power.
In Trouw heeft een aantal maanden geleden een interessant artikel gestaan van Anne-Mareike Wetter. Hierin gaat ze dieper in op vrouwelijkheid en meer specifiek heilige vrouwelijkheid, getriggerd door het verhaal van Dan Brown (de Da Vinci Code). Wat mij aansprak in haar artikel was de term caregivers. Vrouwen in allerlei culturele contexten zien de zorg als een cruciaal aspect in het leven aldus Wetter, en dit is terug te zien in hun rituelen omtrent voedsel: in vrouwelijke religies worden deze getransporteerd naar het terrein van de spiritualiteit.
Een opvallende uitzondering hierop is volgens Wetter de goddess movement (‘ Feminist Spirituality and Goddess Movement’ waarbij ik aanneem dat ze de beweging in Amerika bedoelt), die door verschillende (joodse en christelijke) feministische theologen wordt bekritiseerd. In de goddess movement, aldus Wetter, zijn rituelen die alle stappen in de vrouwelijke levenscyclus vieren, prominent aanwezig. Hierdoor worden vrouwen eenzijdig met hun lichaam en hun voortplantingscapaciteiten geïdentificeerd en dat vinden de betreffende feministische theologen naïef en geromantiseerd.. Ik weet niet wat het feministische is in hun theologie en waar zij staan in hun godsbeleving, of zij een godin eren of dat zij haar afwijzen omdat voor hen de grote univerele kracht god is – maar ik meen dat zij net niet begrijpen waar het om gaat in onze rituelen. Ik heb heel lang geaarzeld om in de pen te klimmen, omdat ik niet wil dat we elkaar om de oren gaan slaan. Toch bleef het aan me knagen en na de eerste cirkel van de Bloedmysterie Cyclus van Rachel Haug moest het er toch uit!
Anne-Mareike Wetter haalt het onderzoek van antropologe Susan Starr Sered aan, die concludeert dat ‘ elementen van vrouwelijkheid die mannen fascineren en die vaak met allerlei taboes verbonden zijn’ (zaken die mannen als bedreigend zien - Lida) – ‘menstruatie, zwangerschap en menopauze’ niet echt veel aandacht krijgen in de rituelen van vrouwen in diverse culturele contexten. In deze rituelen van vrouwen kwam daarentegen juist het zorgaspect naar voren: voedsel en het delen van voedsel en in het verlengde daarvan het zorgdragen voor de gemeenschap. Vrouwen kun je daardoor, aldus Anne-Mareike Wetter veeleer definieren als caregivers (een woord dat ik abusievelijk heb onthouden als caretakers) en niet zozeer als birth givers.
Ofschoon ik enthousiast bn over de term ‘ sociaal moederschap’ zoals zij het noemt, was ik natuurlijk niet klaar met het waardeoordeel dat ons wordt gegeven. En ik geloof ook niet dat het klopt. De feministische theologen begrijpen het mijns inziens niet goed.
In onze rituelen eren wij de Moeder als de schenker van leven, van voedsel, van overvloed. Dat is de overvloed die moeder natuur ons schenkt. Dat is vanzelfsprekend ook de schenking van kinderen, wat voor een gemeenschap belangrijk is voor haar voortbestaan. Wiij eren de Moeder ook in haar gulle gift van onvoorwaardelijke liefde, karuna. Ik kan me zo voorstellen dat in een samenleving waarin de gezamenlijke verantwoordelijkheid voor de gemeenschap uitgangspunt was, vrouwen voor alle aanwezige kinderen zorgden en vrouwen die geen kinderen hadden – vriendinnen, tantes – net zozeer kinderen opvoedden en verzorgden als de moeders. Dit systeem is nu in onze moderne tijd met zijn kerngezinnen ver te zoeken. Nu is een vrouw zonder kinderen ook daadwerkelijk alleen; zij kan kiezen om bijvoorbeeld haar zieke moeder te verzorgen of de familie te voorzien van partijtjes en etentjes bij haar thuis of een andere vorm van mantelzorg, als uiting van haar sociaal moederschap. .In deze tijd waarin er niet langer besef is van en zin voor ‘de gezamenlijke gemeenschap’ is een vrouw alleen en een vrouw zonder kinderen ongeveer een paria. Tenslotte is het baren van kinderen nog steeds een verkapte plicht aan de staat: arbeidskrachten en soldaten. Niet voor niets roept onze mannelijk georienteerde regering de laatste tijd de vrouwen op om op jongere leeftijd te gaan baren. Dat wij daar geen zin in hebben, zint onze politieke leiders helemaal niet.
Wij zetten de vrouw die kinderen baart niet eenzijdig op een voetstuk, wij eren de aarde, de kracht van het leven, en daarmee eren wij het bloed. Wij eren de macht van de baarmoeder.
In dit verband wil ik citeren uit een boekje, meer een brochure ‘ The religion of the Goddess’ (dat ik jaren geleden op een boekenbeurs uit een doos viste) waarin wordt verteld wat die mysterieuze esoterische ceremonies nu precies inhielden (en duidelijk wordt dat ‘ het offeren’ tijdens het matriarchaat niets van doen had met mensen- en/of dierenoffers).
‘ We come now to the esoteric rites of the Goddess, known as the Mysteries’. In deze rituelen kreeg de toegewijde (in dit boekje als ‘ hij’ aangeduid) van de Godin de krachten die uit haar voortkomen. ‘ The first of these powers which I would like to mention is that known als “ the power of the altar” or “ the power of the blood” . De schrijver gaat verder met het noemen van het belang dat in bijna alle godsdiensten aan deze substantie wordt toegekend. De vraag luidt, aldus de schrijver, hoe men aan dat bloed kwam; en op het antwoord is de hele ethiek van die godsdienst gebaseerd.
‘ In matriarchal religion the answer is obvious – it is an answer which does not involve sacrifice, either actual or symbolic; this power is given in a natural way’, en staat bekend als ‘ the power of the altar’: ‘ The altar, in the cult of the Goddess , is the place where the priestess [ …] ‘ gives her potency ‘ in a natural and living way in her monthly courses’ (cursiveringen van mij). (pag. 22).
De eucharistie was van oorsprong ‘de viering van Charis’, zij was mogelijk een Griekse godin of een aparte Gnostische vrouwelijke figuur) en ook hier ging het om ‘ the blood of Charis’.
Het moge duidelijk zijn dat wij niet terugwillen naar een tijd waarin wij niet leven, maar wij leven in een tijd die opnieuw aandacht vraagt en behoefte heeft aan respect voor al wat leven geeft. Alleen in de geest kunnen wij echt niet leven. Dat is precies wat de christelijke en joodse monotheistische godsdienst beoogt met de ontkenning dan wel afzwakking van het belang van het aardse en het lichaam. We eren ons bloed. Wij nemen de macht terug. Wij nemen onze baarmoeders terug.
Lida van de Water
De menstruatie, een cultuurgeschiedenis, Janice Delaney, Mary Jane Lupton, Emily Toth, Kooyker Reeks, 1979
The Religion of the Goddess, Lawrence Durdin-Robertson, Cesara Publications, Eire, 1982
Notities (4) Meditatie of overweging : )
Isis spreekt
Ik heb de aarde van de hemel gescheiden
Ik heb de sterren hun baan gewezen
Ik heb de baan van de zon en de maan samengesteld
Ik ben de Koningin van de rivieren en winden
Ik ben de Meesteres van de donder
Ik breng de zee in beroering en kalmeer haar
Ik bracht de eilanden vanuit de diepten aan het licht
Ik ben de Meesteres van de regenbuien
Ik overwin het noodlot *
Shakti spreekt
Ik ga de hemel en aarde binnen
Ik baar de vader en ik ben zijn hoofd
Ik ontspring aan de wateren van de oceaan
Vandaar uit doortrek ik het universum
Ik breng de lucht met mijn lichaam in beweging
Ik blaas als de wind en schep zo de werelden
Mijn grootsheid strekt zich uit verder dan hemel en aarde *
Sophia spreekt
Ik ben Protennoia
De Eerste Gedachte die in het Licht verblijft
De onbegrensbare en onmetelijke Stem
Luister naar mij
De Taal van de Moeder van jullie genade *
De Godin spreekt
Ik sta boven het onderscheid man – vrouw
Ik breng moed
Ik breng nieuwe energie
Ik schep nieuwe mogelijkheden
Ik sta op de top van de berg, op de boeg van het schip
Ik schep avontuur in het leven
Ik sta voor de reis van het leven
Ik ben de planetaire zwerver
**
* citaten allen uit A. van der Meer, van Sophia tot Maria (pag. 53, 56 en 95)
** bron bij mij niet meer bekend
Notities (5) Haar geschiedenis reclaimed
De Godin is aan het terugkomen, de bulk boeken over Haar zijn niet aan te slepen, jonge vrouwen doen in hun studie onderzoek naar de godinnenreligie, Godinnentempels verschijnen opnieuw, verspreid over de wereld, er zijn weer priesteressen, opgeleid in haar kennis en vaardigheden, vrouwen met beide benen in de 21ste eeuw, maar met een verlangen, een roeping soms, om oude wonden te helen en om de maatschappij te transformeren – zodat er meer (weer) ruimte komt om in vrede en voorspoed te leven, je kinderen groot te brengen, ons te ontwikkelen door kunst en cultuur; waar regeringen niet worden geleid door mannen die beslissingen nemen op basis van macht en hun ego, maar door wijze vrouwen en mannen, waarbij de mannen naar de vrouwen luisteren, en er wordt beslist op vrede en geluk.
In mijn beleving zal de Godin daarin een grote plaats innemen. De Godin zoals zij voor mij verschijnt, de Godin die zegt: “Er is maar één Wet – en dat is Liefde. Liefde is de Wet”.
Ik heb geschiedenis gestudeerd en het was in mijn tijd dat de hele vrouwenbeweging opkwam en dus ook de vrouwengeschiedenis. Ik was al actief in een alternatieve beweging op de faculteit die aandacht schonk aan het feit dat de geschiedenis die in onze boeken staat – te beginnen bij de basisschool – de geschiedenis is van een kleine groep, namelijk de mensen met macht. Namelijk mannen. De geschiedenis staat dus bol van wapenfeiten, door mannen natuurlijk, en je leert vooral veel jaartallen. Neem maar een willekeurig onderwerp: vrouwen zijn schrikbarend afwezig.
De paar vrouwen die wél een plaatsje hebben gekregen, zijn enge koninginnen waar een stukje los aan was, een rare faraomevrouw (Hatsjepsoet), femmes fatales (Cleopatra, Mata Hari), gedreven door waanzin (Jeanne d’Arc) of een regelrecht gevaar voor de samenleving (heksen). Goede, gehoorzame vrouwen leefden hun brave leven als nonnen in een gesloten klooster O ja, er waren ook martelaressen. Sommigen leggen dat uit als emancipatie.
Begrijp me goed, dit is géén tirade tegen mannen. Ik roep mannen graag op zich te wijden aan de Godin, ik ben op zoek naar Ridders voor de Godin, en dan bedoel ik opnieuw niet mannen die met een zwaard of plastischer, in deze tijd, met een buidel granaten een slagveld maken, maar mannen die het liefdevolle, ‘zachte’ deel in zich hebben herkend en erkend, begrijpen dat dit de Godin in henzelf is, en bewust zich willen inzetten voor Haar, en voor een maatschappij die is gebaseerd op Haar Liefde. Laten we deze mannen eren!! Ze zijn een vreugde voor ons, prachtige maatjes (en/of geliefden) en we hebben ze hard nodig!
Het gaat hier om een maatschappij, op globaal niveau nu, die wordt beheerst door patriarchale waarden: hiërarchie, vaak absoluut gezag (de Rooms-katholieke kerk!), competitie, winnen, beter, groter, sterker, dikker (te beginnen bij hun penis). Onze kijk op onszelf, op de wereld, op de geschiedenis is zó vervlochten met deze waarden (door opvoeding, doordat we deze waarden en normen in onszelf hebben opgenomen – internalisatie) dat we onszelf vaak niet eens bewust zijn dat er een essentiële basis aan ons leven, aan de manier waarop de wereld in elkaar zit, ontbreekt.
Mannen zijn hier net zo slachtoffer van als vrouwen, op een andere manier, maar we kennen allemaal vast wel in onze directe omgeving een manmens die met zijn tong op zijn hielen loopt om de ratrace, of dat nou om een baan gaat, of hoe hij zich moet voelen, hoe hij zijn mannelijkheid keer op keer moet bewijzen (voetbal, moppen, bier), hoe hij zich niet mag uiten, niet mag huilen, tot hij niet meer wat dát hij iets als gevoelens heeft, om die ratrace dus vol te houden.
Deze mannen mogen wij koesteren in onze liefdevolle armen maar vooraleerst koesteren wij onszelf in de armen van de Moeder voor onze eigen heling.
Terug naar ‘De Geschiedenis’.
Een geschiedenis die gaat over de helft van de bevolking op Moeder Aarde… als je je dat realiseert, denk je toch dat er iets niet in orde is. Wel, het klopt natuurlijk van geen meter.
Dus laten we alert zijn op het feit dat history meestal HIS story is, zijn verhaal, het relaas van mannen over mannen; laten we ons bewust worden van herstory, laten we herstory schrijven, zoals prachtige vrouwen dat nu doen en hebben gedaan – Marya Gimbutas en Annine van der Meer komen op dit moment meteen bij me boven, maar er zijn natuurlijk veel veel meer vrouwen die de roep van de Godin hebben gehoord.
Lees vooral! Een en ander wordt tien keer correcter en beter uitgelegd en toegelicht dan ik hier nu boven uit de losse pols doe.
Een prachtig boek dat ik vond toen Angelique hier in de tempel haar spulletjes aan het verkopen was, is "The path of the priestess", van Sharron Rose. Ik had gelukkig twee weken kerstvakantie dus kon ik het in één keer uitlezen (één van mijn grootste hobbies, naast veel slapen). Als mijn armen willen en ik heb a spare moment of time zal ik daar nog een keer aandacht aan besteden.
Goddess Blessings
Lida van de Water
Notities (6)
Ik volg de training Bloedmysterie Cyclus die we dit jaar in de tempel hebben, begeleid door Rachel Haug. 52 jaar ben ik en ik kom steeds weer terug in de tijd, de tijd dat ik studeerde, op mezelf woonde, en als ijzeren maagd heilige woede had, die ik nog niet zo noemde.
Tijdens de training moest ik denken aan het boek dat ik zeg 25 jaar geleden las over dit onderwerp en door heel diep na te denken kwam ik op de namen – ik wist eerst e man! Peter Redgrove en die vrouw, die heette zoals de vrouw van de Thunderbirds: Penelope. Ik dacht weer aan het dunne boekje over de Goddess dat ik ooit eens op een boekenbeurs had gekocht – ik las toen al over de godin, zonder er iets mee te doen, omdat ik niet wist wat ik er mee moest doen. Meteen thuis gekomen ging ik zoeken. Ik bleek niet het boek van de Redgroves te hebben, maar van drie vrouwen: over de menstruatie, de mythen, de cultuur.
Het zal wat onnodig zijn om te zeggen dat het me diep raakt, deze cirkel van vrouwen en waarover wiraag bleef me bezighouden en uiteindelijk koos ik ervoor om de vraag te herformuleren.
Voor mij luidt de vraag die Rachel ons stelde: wannneer scheurde voor jou de aarde open en kwam een agressieve Hades met zijn wagen aanstormen om jou in alle weerloosheid te grijpen en te verkrachten, lichamelijk of mentaal.
Want natuurlijk moeten wij van weerloos en naief wetend worden en weerbaar maar de vraag is HOE. Als wij zelf kiezen voor de gang naar de onderwereld, als wij de reis naar buiten maken, weg van het gezin, de wijde wereld in, gaan wij de gang door de onderwereld want dan blijkt er heel veel te leren! Maar moet dat de angst zijn als je ’ s avonds over straat loopt, op weg naar de tram of de trein? De avond ervoor liep ik over de Kleiweg in Rotterdam-Noord; ik was bij Djoj geweest en liep naar de trein op het lege station van Rotterdam-Noord. Ik liep langs de verlichte etalages van de inmiddels gesloten winkels, ik passeerde een snackbar waar geen klanten waren; de tram kwam voorbij en ging de hoek om. En ik voelde me zoals ik zo vaak toen ik jong was en studeerde en overal naar toe ging, ik voelde de rauwheid van de straat bij avond en de angst voor de op de loer liggende inbreuk op mijn integriteit, mijn vrijheid van bewegen. Ik geloof, ik heb het nodig om te geloven dat ooit er een tijd was dat mannen het niet in hun hoofd haalden om met hun fikken aan meisjes en vrouwen te zitten.
Ja, we willen bemind worden, ja we dromen van onze droomman, onze minnaar die komt, maar niet op de manier zoals dat voor zoveel vrouwen uiteindelijk gebeurde.
En laten we wel wezen: grenzen stellen: hebben we dat geleerd? We leerden hele andere dingen: aardig zijn en voorkomen, en vooral inpassend en aanpassend. Ik leerde mijn dochter dat ze nooit maar dan ook nooit iemand een zoen hoefde te geven als zij dat niet wilde en dat gold ook voor mij! Sommige familieleden waren daar niet blij mee en dan probeerde ik het uit te leggen maar ik hield voet bij stuk. Ariane Amsberg, plaatselijk icoon uit de Nederlandse vrouwen-beweging zei het toen al, tijdens de vrouwencirkels die er toen al waren: meisjes moeten weten dat hun lijf van henzelf is en van henzelf alleen!!! Dat ben ik nooit vergeten. Ik kocht het boekje "Stekeltje zegt nee" (of iets dergelijks, ik kom er nu even niet op, dat heb je zo op deze leeftijd, ik zoek het nog wel op : )) voor onze dochter, zodat ze opnieuw kon weten dat het goed is om nee te zeggen tegen lichamelijke inbreuk.
Ik heb zoveel ’s avonds laat over straat gelopen en gefietst en ik was altijd alert, ik was de ijzeren maagd. Deze gang door het duister dat wereld heet maakte van een dromerig, fantasierijk, vrolijk en hartelijk kindmeisje een ijzeren maagd. En de woede tierde in mijn maag……
Mijn voorbeelden van confrontatie met de Hades-agressie gaan van mijn broer die bovenop me klautert en dan niet weg wil als ik dat vraag, omdat er iets gebeurt dat voor mij te ver gaat, van door een groep jongens in het zwembad geduwd worden en talloze malen onder water worden geduwd zodat ik dacht dat ik dood zou gaan, tot de keer dat ik in een flits niet koos voor angst maar woede en de bezopen jongen die mijn fiets vastgreep een karatestoot gaf met mijn elleboog zodat hij losliet en ik heel snel doorfietste voordat de anderen mij konden grijpen, nageroepen met ‘ hoer’ en ‘ je moet je laten neuken’ .
Ik herinner me de keer dat de vriend van mijn broer, die meemocht eten – wat best uitzonderlijk was voor een gezin met vijf kinderen, waar het eten minutieus werd verdeeld – op een onverwachts moment opmerkte dat mijn borsten voor mijn leeftijd toch wel erg klein waren. Sprakeloos zat ik erbij en luisterde hoe mijn moeder het gesprek met hem aanging en hem steeds opnieuw ruimte gaf om zijn mond open te doen. Jaren later bedacht ik me woedend waarom ze hem niet had verordend op te staan en zijn broek te laten zakken zodat we zijn ballen konden onderwerpen aan een onderzoek. Ik weet zeker dat ze probeerde het voor me op te nemen maar goddess wat blijven we beschaafd. En ik herinner me de keren, talloos, dat mannen me zeiden dat ik frigide was. Ik stelde mijn grens toen ik , volkomen gefrusteerd en getergd door mijn ervaringen, de man in kwestie uit mijn bed trapte. Het moeilijkste is altijd het gesprek geweest want ik was absoluut niet in staat om mijn grenzen te voelen, laat staan ze aan te geven, maar toen was er een moment van glorie: ik liet me niks zeggen en ik zegde hem de wacht aan. Exit man.
De ijzeren Maagd heeft zich laten temmen en toch een Ridder gekozen. En ik ben moeder geworden van een dochter die we Anna hebben genoemd. Zij is de parel van mijn hart. En wij noemden haar Cerridwen (wat toen in het boekje dat ik erop opensloeg ‘ de Keltische Moedergodin’ betekende, hetgeen ik heel mooi vond) want ik wilde haar de kracht van de Godin meegeven.
En nu heb ik de liefde en de verantwoordelijkheid van de moeder en praten wij in de cirkel met elkaar hoe wij onze dochters en zonen willen opvoeden en wat we hen willen meegeven, omdat we een andere samenleving willen, een samenleving die voor mij een samenleving is vanuit moederlijke energie, door zorgdragers (caretakers) vormgegeven en geleefd. En dit is dus niet voorbehouden aan alleen vrouwen die kinderen hebben gebaard en opvoeden, dit gaat over vrouwen, want zij dragen zorg. Waarbij we nadrukkelijk mannen uitnodigen dit deel in henzelf, die dienstbaarheid aan de godin te openen.
Zodat we een samenleving kunnen scheppen die leeft vanuit oerwijsheid, van de clanmoeders. Wijsheid van de baarmoeder.
maart 2008
Rachel Haug geeft de training 'De bloedmysteries'; ook leidt ze zweethutten. Je kunt haar makkelijk vinden op het Internet.
Notities (7) Liefde of vrijheid, waar heb je voor gekozen?
Dat was de vraag die Rachel ons stelde tijdens haar training van het Bloedmysterie. Hier een eerste aanzet.
De werkelijke reden waarom vrouwen zich niet kunnen bevrijden, is de liefde. De liefde voor hun mannen, hun kinderen, hun familie, ondanks alles, houdt hen geketend en maakthen afhankelijk. De liefde is zowel de kracht als de zwakte van vrouwen.” Dit is een uitspraak van Marianne Frederiksson die Louise Boelens aanhaalt in haar boek Vrouwen van 50. Onze ketens, zegt Boelens verder, hangen samen met de verhouding tussen liefde en verantwoordelijkheid.
Ik zag al heel jong hoe mijn moeder klem zat in een huwelijk met vijf kinderen en een man die niet al te veel verdiende. Mijn moeder had ambities gehad, maar nu zat ze vast. Muurvast. Ze werkte, hele dagen, wat in die tijd ronduit een schande was. Katholiek waren we en de buurvrouw ook: die zag ons sleutelkinderen als een bewijs van de slechte moeder die mijn moeder in haar ogen moest zijn. Kinderopvang was er niet dus toen wij nog heel klein waren, huurde zij nichten in die voor ons zorgden: particuliere kinderopvang avant la lettre. Let wel: mijn moeder werkte hele dagen (op kantoor), mijn vader deed nog steeds het werk dat hij altijd had gedaan: lasser op de scheepswerf. Wij hadden geen vetpot thuis.
Als meisje droomde ik van een prins op het witte paard. Daar kwam geen gezin of kinderen aan te pas. Ik wist al heel vroeg dat ik niet de fout moest maken die mijn moeder had gemaakt: het huwelijk en het moederschap waren regelrechte valkuilen als je als meisje je leven in vrijheid wilde leven. Later droomde ik van de wilde vaart: oftewel in een vrachtauto rijden, lekker stoer of in een snelle sportauto met herdershond over de wegen crossen.
Ik denk dat mijn moeder opstond met schuld en er mee naar bed ging. De hele maatschappij wees naar haar: de buurvrouw, de juf op school, de schooldirecteur, de politie die op een zeker moment bij ons aan de deur kwam, de beroepskeuze-adviseurs op de lagere school, noem ze maar op. Ze vocht ertegen, uit alle macht, als een leeuwin, tegen de klippen op.
Ik kan het mijn moeder niet meer vragen, want zij leeft niet meer.
Hulde aan mijn moeder!
Heb ik liefde gekozen of vrijheid? Ik heb vrijheid gekozen, maar heb ik in vrijheid voor liefde gekozen? Als je kiest voor vrijheid als vrouw, is je pad niet makkelijk. Ik ben de Ijzeren Maagd geweest, en de Female Warrior, de Krijsende Raaf en de trappende Epona. I’ve seen it all. En ik heb in de Ketel gezeten, eindeloos, reddeloos, radeloos. Stiller dan eenzaamheid kan het niet zijn. En toen ik het niet meer wist, boog ik mijn hoofd en zei: ik weet het niet meer. Help. En toen kwam er een prins op een wit paard. Ik wist toen nog niet dat ik mijn hoofd had gebogen voor Haar. Ik gaf het over, ik stapte uit mijn eigen opgeblazen ik doe het zelf wel en ik weet het zelf allemaal heel goed harnas en ik zei deemoedig dat ik het niet alleen kon. En toen kwam zij. Ze bracht me een prins op een wit paard. En ik ging met hem mee. In volle vrijheid. Of toch niet? Ik kon niet nog meer eenzaamheid en een toekomst van 30 plus en helemaal alleen aan, ik was toe aan surrender. Dus heb ik het allemaal gezien en gevoeld. Het patroon. De verhoudingen. Mijn opvoeding als meisje, mijn maatschappelijke aanpassing als vrouw.
Maar, zoals de wijzen zeggen, ik verspil mijn tijd, want toen is toen en nu is nu. En nu is er alleen tijd voor vrijheid. (Taisha Abelar, Sprong in het onbekende, 144).
Lida, 2008
Notities (8) IMBOLC
Een nieuwe lente, een nieuw geluid, een nieuw begin…we zijn nog niet toe aan mei, Brigit heeft nog maar net met haar witte staf de ergste kou van struiken en bomen, heuvels en beekjes, dieren en mensen weggenomen, maar toch is zij ook de belofte van een losbreken van de natuur in al haar weelderigheid, kleuren, sappen en beweging. Het is ook de tijd dat ik mijn 50-ste verjaardag hoop te vieren, iets waar ik nu al, met Brigit’s belofte in mijn botten, naar uitkijk. Voor mij is het de stap de derde fase van mijn leven in: crone to be.
Veel mensen vieren hun 50-ste verjaardag met een megaparty; ik ben heel blij en ontroerd dat ik dit kan vieren met een voor mij zinvol ritueel: een ceremonie met de vrouwen die van betekenis zijn in mijn leven, vriendinnen waarvan ik sommigen al jaren ken, mijn zuster, haar dochters, mijn dochter. Mijn vriendinnen zijn, dat zal niemand verbazen, op een enkele uitzondering na op weg om crones te worden, een enkeling IS crone: prachtige vrouwen, creatief, krachtig, vol humor, bevlogenheid, spirituele woede en wijsheid, een weldadig voorbeeld voor ons vrouwen en meisjes.
Crone, de wijze oude vrouw – en nu is het de tijd van Brigit, de maagd, het frisse, het nieuwe, het onschuldige. In een visualisatie naar de ontmoeting met mijn Gestalte (uit de Zijnsoriëntatie) zag ik op de Tor een jonge vrouw naar me toe komen. Zij was in het wit gekleed, in zo’n prachtige lange jurk met wijde mouwen.Zij stak haar handen naar me uit en we pakten elkaars handen vast en we keken elkaar aan. Wijze blauwe ogen keken me aan, vol liefde en mededogen en glimlach. Ik voelde me ontroerd en het voelde veilig, geborgen. Voor mij is zij de wijsheid die in me is, die ik altijd kan aanboren.
Later toen ik me deze ontmoeting herinnerde, voelde zij ineens ook als de jonge vrouw, de jonge vrouw die ikzelf was. Ik begreep dat zij nog altijd in mij zit maar vergeten, onderdrukt – en dat zij mij, oudere vrouw, crone to be, bij de hand neemt om mij (opnieuw) te laten ontdekken wat er fris en nieuw en mooi en avontuurlijks in het leven is. Dit gevoel ontroerde mij enorm en ik ben dankbaar voor dit inzicht. Ik ben niet alleen – ik ben nooit alleen. Cerridwen neemt me nu bij de hand maar Brigit loopt altijd met me mee.
Lida van de Water
Notities (9) Pelgrimstocht naar Avalon
Verleden jaar kon ik de lokroep van Avalon niet langer weerstaan. Ik besloot mee te gaan op de Beltane reis. Dit tijdstip bleek samen te vallen met de maand waarin ik 50 zou worden en dat gaf mijn reis een hele duidelijke drijfveer.
Ik wilde graag naar Glastonbury, op zoek naar de mystiek van Avalon om geheeld te worden in het magische landschap van de GodinneEnergie, om de zegeningen van de Godin te vragen in mijn vijftigste levensjaar, en om heling te vragen voor allen die ik liefheb, voor vrede in hun harten, rust in hun denken, liefde in hun handelen. Het zou een pelgrimstocht worden. Een pelgrimstocht naar Avalon.
De eerste avond al werden wij die voor het eerst in Glastonbury waren, ingewijd in de magie van de Beltanenacht: onder een bliksemende en donderende hemel beklommen wij de Tor aan de zuidelijke kant: stijl, aardedonker en soms zo hel verlicht dat ik even de treden niet meer zag. We hebben de hele nacht, dicht tegen elkaar aangezeten of lekker in de slaapzak gelegen, tegen de muur van de toren gezeten en gekeken naar de lucht waar zoals Sandra het zei ‘Rhiannon de poorten naar de ander wereld opende’.
’ s Ochtends, stijf en koud warmden we ons bij het vuur dat spontaan was aangestoken en keek ik vol verwondering hoe het volliep boven op de Tor met de meest wonderlijk geklede mensen: Druiden in het wit, mooie jongens in ruime zwarte capes, prachtige vrouwen in magische gewaden. Zij begroetten elkaar als ontmoetten zij elkaar in het cafe: lachend, kletsend. De meinacht was voorbij, Beltane werd ingeluid, de zon werd begroet en verwelkomd. In de toren stonden inmiddels twee rijen vrouwen die op de trommel sloegen en de mensen die naar boven waren geklommen, liepen door de toren heen langs het tromgeroffel en weer naar buiten, naar waar de zon zou opkomen. Het getrommel was indrukwekkend en opwindend. Even plotseling als het was begonnen, stopten ze. We keken naar the Morris Men: een dansgroep van mannen, in het wit, met witte zakdoekjes, die met hun dansen een eeuwenoud ritueel volbrachten en daarna kwam de Druidehoofdman met zijn geliefde. Ik verstond er niet veel van en voor mij had het niet veel magisch meer, ik had het gehad: ik wilde weg.
Toen begonnen wij aan de lange afdaling van de zuidkant en ineens voelde ik mijn benen trillen: energie of een lange nachtwake? Ik slingerde als dronken over straat terwijl Mary en Laura ook nu nog (om zes uur s ochtends dus) bij elk plantje en kruid verrukt stil bleven staan. Eindelijk sloegen we Bove Town in. Voor ons uit liep een eenzame figuur in een wapperende zwarte mantel ..….
De volgende dag na een paar uurtjes slapen, deden we het rustig aan. We liepen door de High Street waar je links en rechts wordt verleid door prachtige boekenwinkels, indrukwekkende godinnenkunst in allerlei vormen en op allerlei manieren en liepen toen naar het mekka van Avalon: door het poortje van de Glastonbury Experience, langs het Brighid Healing Centre, waar June voor zovelen haar Tarotkaarten legt, het binnenplaatsje op. We waren de avond ervoor al eerst naar de Beltane ceremony in de Goddess Temple geweest en toen viel het me al op hoe tiny tiny alles hier was: de huisjes waren klein, het pleintje was klein, de deuren waren laag, het was echt of je een drempel over was gestapt. We aten lekkere dingen op het terrasje van de Blue Note (?) en gingen nog een keertje de tempel in, waar het nu overdag rustig heerlijk was om even te zeten en in jezelf te keren.
De dag daarop leidde Laura ons door het landschap van Avalon, eerst aan de kant van de Tor waar Avalon ligt, langs het Elvenpaadje, bij Gog en Magog, en toen beklommen we de Tor opnieuw, maar nu met daglicht. Op dezelfde plek tegen de muur gezeten, aten we een welverdiende picknicklunch en toen klauterden we naar de egg stone: toegang tot het binnenste van de Tor, daar waar de Morgans verblijven. Het is niet makkelijk om daar te komen en het is even moeilijk om er weer weg te komen en het pad weer te vinden. Beneden aan de Tor kom je uit bij de muur van de Chalice Well, waar het tappunt is voor het rode water. We liepen om de muur heen naar de toegang van deze heerlijke tuin die inmiddels de titel van International Peace Garden heeft gekregen.
De Chalice Well is een belevenis van grote innerlijke rust, van tijdloze vrede. Langzaam liepen we door de tuin en Sandra liet ons alles zien en daarna gingen we naar de Abbey., want ik wilde graag de Lady Chapel zien en de plek van the High Altar. De Chalice Well is een plek waar ik mijn ziel heb achtergelaten…….
Ook op de uitgestreke grond van de Abbey voelde ik die sereniteit, de ruines deden me niets, maar die ruimte, die bomen, die onnoemelijke rust die hier hangt, de Godin heeft haar plaats weer ingenomen, je voelt die kracht. Natuurlijk moest ik ook even op de egg stone zitten, die onopvallend maar niet vergeten door goddess loving women achter de Abbotts Kitchen ligt.
Dinsdag reden we naar Avebury. Deze Henge is de grootste steencirkel in Europa, indrukwekkend in haar eentje, maar ze maakt deel uit van een groter complex van heilige plaatsen, die met elkaar zijn verbonden in een magisch gebeuren van moeder aardekrachten en kosmische krachten: Mayday speelt daarbij een cruciale rol. Een keer per jaar vond de vereniging van zon en aarde plaats en dat was het heilige huwelijk, waardoor de mensen weer verzekerd waren van vruchtbaarheid voor de aarde, de mensen, de dieren. Voordat we rondliepen over de aardwallen van dit imponerende heiligdom, bekeken we Silbury Hill, reden we naar the Sanctuary en klommen omhoog naar the West Kenneth Long Barrow. Daar binnen in het graf omringd door grote eeuwenoude stenen, waren we eerst ieder voor zich alleen met Moeder Aarde en daarna deden we een kleine ceremonie, hand in hand in een cirkel spraken we op onze eigen manier en in onze eigen woorden met Cerridwen.
Na drie dagen Glastonbury, die in een roes voorbij zijn gegaan, reden we met Emma, priestess of Avalon, naar Cornwall. Daar hebben we vier ongelooflijk intrigerende dagen gehad met zoveel moois, zoveel magisch, zoveel woest en stil en leeg en krachtig natuurland, waarbinnen de stenen, de cirkels, de menhirs als getuigen van een onverwoestbaar weten zwijgend spraken.
Een hele speciale ervaring voor mij was de Cheesewring. Toen ik daar naar toe was geklommen, was ik helemaal alleen en ik wilde niet meer weg. Ik was in een andere dimensie gekomen en ik wilde niet meer weg. Omdat de meisjes op me stonden te wachten, ben ik weer teruggegaan maar ik zei steeds maar: ik wil niet weg, ik wil niet weg. Zo heeft ieder haar eigen ontmoeting met de Godin.
Ik bracht op deze reis een groot verdriet mee (wat ik niet wist) en op vele plaatsen heb ik dat bij de Godin mogen achterlaten of aan Moeder Aarde mogen geven. Ik heb de vredigheid van Moeder Natuur gevoeld op veel serene plekken, weg van alle drukte en beschaving: de Madrons Well in Cornwall die we bereikten over een kronkelig magisch pad, en het heidense kapelletje met de platte altaarsteen nog weer verder het bos in; in de Long Barrow van West Kenneth waar ik Moeder Aarde healing vroeg voor mijn geliefden, op de eerste plaats voor mijn zieke moeder; bij Gog en Magog, bij de eggstone op de Tor, heel dicht bij de Godin; en in het heerlijke paradijselijke Chalice Well – ook daar hangt een lintje aan de meidoorn, ook daar gaf ik mijn beden mee aan de wind.
Ik wil terug naar Avalon. De Tor beklimmen op een stille ochtend en op het uiterste puntje staan; in slaap vallen in het gras van de Chalice Well en me mee laten voeren op mijn dromen naar magische plekken; op het bankje op de Abbeygrond, recht tegenover het High Altar, kruispunt van leylines – en elke dag drinken van het sterke rode water van de Chalice Well en het zachte witte water van de Tor. Wandelen in het magische landschap rond de Tor en verder natuurlijk genieten van al die mensen die daar verblijven en rondlopen, van de winkeltjes in High Street, die je doen lekkerbekken en watertanden. Mijn bronwater is al weer ongeveer op, dus …
Lida, 2006
